Genelleştirilmiş Tercihler sistemi (GTS) kapsamındaki ithalat işlemlerinde menşe beyanlarının usulüne uygun düzenlenmesi ve REX uygulamasının kullanımı hk.
Kayıtlı ihracatçılar tarafından düzenlenen menşe beyanlarının şablonunu oluşturan ve 501 sayılı Karar’ın Ek-1’indeki menşe beyanı metni, AB mevzuatına uyum yükümlülüğümüz çerçevesinde esasen anılan AB mevzuatından alınarak gümrük mevzuatımıza aktarılan matbu bir metindir. Söz konusu iki metin arasındaki tek fark, Türkiye ve AB’nin GTS menşe kurallarına yapılan atıflardır.
Ülkemize yönelik ithalat işlemlerinde 501 sayılı Karar’ın Ek-1’inde yer alan metnin kullanılması gerekmekle birlikte; Türkiye ile AB’nin aynı GTS menşe kurallarını uyguluyor olması, Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği bulunması, REX Sistemi’nin AB tarafından kurulan bir sistem olması, GTS faydalanıcısı ülkelerin çoğu zaman hem AB’ye hem de Türkiye’ye ihracat yapıyor olması ve aynı zamanda GTS kapsamında AB ile kümülasyon imkanının da bulunması nedeniyle beyan metinlerinde sadece Türkiye yerine sehven AB’nin GTS menşe kurallarına atıf yapılmış olmasından ibaret bir farklılığın sözkonusu belgeleri geçersiz kılacak boyutta bir hata olmadığı değerlendirilmektedir.
Nitekim, GTS menşe mevzuatımızı oluşturan 501 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın 9 uncu maddesinde;
“(1) Menşe beyanı üzerindeki ibareler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgeler üzerindeki ibareler arasında bulunabilecek küçük farklılıklar, belgenin gümrüğe sunulan ürünlere tekabül ettiğinin usulünce tespit edilmesi kaydıyla, belgeyi veya beyanı kendiliğinden geçersiz kılmaz.
(2) Menşe beyanı metninde, beyanın doğruluğuna ilişkin şüphe oluşturması söz konusu olmayan bariz maddi hatalar, beyanın reddedilmesini gerektirmez.”
denilerek bunun gibi durumlarda menşe beyanlarının doğrudan reddedilmemesi gerektiği belirtilmiştir.
